Ընդդիմության շանսերը կարող են շատ ավելի մեծ լինել հետընտրական կոալիցիաների տրամաբանության մեջ hraparak.am

«Հրապարակի» զրուցակիցը քաղաքագետ Հակոբ Բադալյանն է:

- Ոչ պաշտոնապես, սակայն Հայաստանում տևական ժամանակ է մեկնարկել է նախընտրական քարոզարշավը: Թե իշխանությունը, թե ընդդիմադիր ուժերը սկսել են նախընտրական աշխատանքները, շատերն անգամ հայտարարել են, թե ինչ ձևաչափով, ինչ ուժերի հետ են մասնակցելու` հունիսին կայանալիք ընտրություններին: Իշխանություններն էլ իրենց հերթին արդեն իսկ սկսել են պայքարը ընդդիմությանը վարկաբեկելու գործում: Խոսակցություններ կան, որ «Ապրելու երկիր» կուսակցությունը կարող է մասնակցել ԲՀԿ-ի հետ, Արման Թաթոյանի ստեղծած ուժին կարող են միանալ Հայկ Մարությանը, Հայ ազգային կոնգրեսը: Այսօրինակ քննարկումները շարունակական են, սակայն ինչպես գրեթե բոլոր դեպքերում, ասում են, որ այս անգամ ևս կա առաջին համարի համար վեճ: Ըստ Ձեզ` ի՞նչ հնարավոր միավորումներ կարող են լինել, իշխանությունը կարո՞ղ է հաջողություն արձանագրել, եթե ընդդիմադիրները գոնե այս անգամ Գյումրու օրինակով համախմբվեն:

- Այն, որ իշխող ուժի համար 50 պլյուս 1 ձայներ հավաքել բարդ խնդիր է, սա անհերքելի փաստ է, որն անգամ ենթակա չէ քննարկման: ՔՊ-ի համար խիստ ծանր առաջադրանք է հասնել 50 պլուս 1 ցուցանիշի: Դրան հասնելու համար Նիկոլ Փաշինյանն անելու է ամեն ինչ, ընդհուպ` որոշակի ռեպրեսիվ տրամաբանությամբ գործողություններ, սա նույնպես ինձ մոտ կասկած չի հարուցում: Արդեն իսկ տեսնում ենք, որ Փաշինյանը իրավապահ մարմիններն իր ձեռքին խաղալիք է դարձրել, իր քաղաքական նպատակներին հասնելու համար: Սա Հայաստանի պարագայում նորություն չէ: Իշխանությունը փորձում է իր ձեռքի տակ եղած բոլոր լծակներն օգտագործել` նպատակներին հասնելու համար: Կհաջողվի՞ նրան դա անել, թե՞ ոչ, դա կախված է այն բանից, թե ինչ իրավիճակ կլինի ընդդիմադիր դաշտում: Ձևաչափերի մասին խոսելը անցնող երեք տասնամյակներում ավանդույթ է դարձել Հայաստանի համար: Չի եղել գեթ մեկ ընտրություն, երբ դրանից առաջ ամենաաներևակայելի դաշինքների ձևավորման մասին խոսակցություններ չլինեն: Հաճախ դրանք ոչ միայն հորինովի են լինում, այլև երբեմն նման խոսակցությունները դաշտ են նետվում մրցակցային տրամաբանությամբ: Մենք տեսնում ենք, որ ընդդիմադիր դաշտում կա մեծ մրցակցություն: Հայաստանի քաղաքական համակարգը մեղմ ասած հեռու է դասական քաղաքագիտական կանոններից և շատ բարդ է կանխատեսել, թե ինչպիսի ձևաչափեր կարող են լինել: Անկասկած է, որ ակտիվ փնտրուքի մեջ է ընդդիմությունը: Կասկած չունեմ, որ ընդդիմադիր ուժերը այս անգամ մասնակցելու են լրիվ այլ ձևաչափով, որովհետև 2021 թվականին ձևավորված դաշինքները իրավիճակային էին: Այդ պահին լուծեցին տվյալ ժամանակահատվածի խնդիրները և բնական է, որ նոր ընտրություններին ընդդիմությունը հանդես է գալու այլ ձևաչափով: Իհարկե, ցանկացած ուժ առաջնորդվելու է իր հաշվարկներով, պարզ է, որ լինելու են նաև ուժեր, որոնք ընտրական պրացեսների մեջ մտնելու են բացառապես փող աշխատելու համար:

- Ընդդիմության միավորումն այս ընտրություններին օգտակար կլինի՞, թե՞ ոչ:

- Երբ ասում եմ, որ իշխանությանը ծանր մարտահրավեր է սպասվում առաջիկայում, դա նաև վերաբերում է ընդդիմությանը: Ինչպես իշխանությունն, այնպես էլ ընդդիմադիրները ունեն ձայների խնդիր, անգամ եթե գնան կոնսոլիդացիայի: Այնպես չէ, որ միանշանակ ունենալու են 50 պլյուս մեկ ձայն: Ես կարծում եմ, որ ընդդիմության շանսերը կարող են շատ ավելի մեծ լինել հետընտրական կոալիցիաների տրամաբանության մեջ, քան նախնական կոնսոլիդացիաների: Կոնսոլիդացիայի մասին գնահատականներն ինձ համար արհեստական են: Մեկ ճակատի տարբերակը իներցիոն խոսակցության տրամաբանություն ունի, հաշվի առնելով մեր ընդդիմադիր դաշտը: Մեծ հաշվով իշխանությունն էլ փորձում է ընդդիմության մեկ փաթեթ ձևավորել և դիմակայություն ձևավորել հենց այդ մեկ փաթեթի հետ, օրինակ երեք նախագահներին է բանավեճի հրավիրում և այլն, սա էլ է այդ տրամաբանության մեջ: Սա բևեռացված տրամաբանություն է, ինչը նախընտրելի է իշխանության համար: Կասկած չկա, որ մանր-մունր ձևավորվող ուժերը, որոնք ձևավորվում են, ձայներ փոշիացնող ուժեր են, ձայն գողացողներ են և նրանց միակ նպատակը փող աշխատելն է:

- Ընդդիմադիրները, կարծես, նաև մշտապես ունեն առաջին տեղի թեկնածուի խնդիր: Կարծես, խանդ կա մշտապես, թե ով է զբաղեցնելու առաջին համարը, ով է լինելու երկրորդը և այսպես շարունակ:

- Երբ ասում ենք, որ ընդդիմության մեջ կա մրցակցություն, նաև նկատի ունենք հենց այս հարցը, թե ով է լինելու առաջինը: Երբ ստեղծվի իրավիճակ, որը նման լինի Գյումրիին, բնականաբար առաջին տեղը զբաղեցրած ընդդիմությունը պետք է առաջին հնարավորությունը ստանա: Այս իմաստով ընդդիմության մեջ կա ակնհայտ պայքար: Սա նաև ինչ-որ իմաստով օբյեկտիվ է: Սա խորհրդարանական մոդելի օբյեկտիվ արտացոլումն է: Թեպետ Հայաստանում խորհրդարանական մոդելի մասով կան բացասական կարծիքներ, սակայն այն ունի իր պլյուսները: Այն ավելի օպտիմալ է, քան նախագահական մոդելը: