«Տուժել եմ կառուցապատողի, հիմա էլ` դատավորի գործողություններից». կառուցապատողը բնակարանը չի հանձնում գնորդին hetq.am

Արմեն Գրիգորյանը ընտանիքի հետ բնակվում է հայրական բնակարանում: Նոր կառուցվող շենքում հիփոթեքով բնակարանի գնման իրավունքի պայմանագիր է կնքել: Մինչդեռ, կառուցապատողը պայմանագրով նախատեսված ժամկետում չի հանձնել բնակարանը: Ամուսինները դիմել են դատարան՝ ուշացման համար, որպես տույժ գումար բռնագանձելու պահանջով, սակայն այժմ կանգնած են ընդհանրապես բնակարան չստանալու վտանգի առաջ: Կառուցապատող ընկերությունն էլ իր հերթին դատական կարգով պահանջում է լուծել կողմերի միջև կնքված բնակարանի գնման իրավունքի պայմանագիրը: Ամուսինները դժգոհ են գործի քննությունից. ասում են՝ դատավորը կողմնակալ վերաբերմունք ունի՝ հօգուտ կառուցապատողի:

Արմեն Գրիգորյանն ու կինը՝ Անի Մկրտչյանը, «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ի և «Էվոկաբանկ» ՓԲԸ միջև 2023թ. մայիսի 19-ին կնքվել են կառուցվող շենքից անշարժ գույք գնելու իրավունքի առուվաճառքի և գրավի պայմանագիր: Ամուսիններն ընկերությունից գնել են Երևան քաղաքի Նազարբեկյան 41/1 հասցեում նոր կառուցվող շենքում մոտ 70քմ մակերեսով բնակարանի գնման իրավունքը: Բնակարանի առուվաճառքի գինը կազմել է 37 մլն դրամ, որից 3 մլն 700 հազ. դրամը վճարել են որպես կանխավճար, իսկ մնացած 33 մլն 300 հազ. դրամը վճարվել է «Էվոկաբանկ» ՓԲԸ-ի կողմից տրված վարկային միջոցների հաշվին:

Արմեն Գրիգորյանի ու կնոջ գնման իրավունքը գրանցվել է Կադաստրի կոմիտեում: Ամուսիններն ամբողջությամբ կատարել են պայմանագրով սահմանված բնակարանի գնման համար վճարման պարտավորությունը: Մինչդեռ, ըստ Արմեն Գրիգորյանի՝ «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն պատշաճ չի կատարել պայմանագրով ստանձնած իր պարտավորությունները: Մասնավորապես՝ պայմանագրով նախատեսված է, որ ընկերությունը մինչև 2023թ. հուլիսի 4-ը պարտավոր է ապահովել շենքի և բնակարանի վերջնական շինարարության և կառուցապատման ավարտը, շինարարության և շահագործման ավարտական ակտերը և այլ անհրաժեշտ փաստաթղթերը գրանցել պետական մարմիններում: Կողմերի գրավոր համաձայնությամբ նշված ժամկետը կարող էր երկարաձգվել մինչև 6 ամիս պայմանով, որ «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն կապահովի շենքի շինարարության թույլտվության և այլ անհրաժեշտ թույլտվությունների և փաստաթղթերի երկարաձգումները, որից հետո առավելագույնը մեկամսյա ժամկետում գնորդների հետ պետք է կնքեր բնակարանի սեփականության իրավունքի փոխանցման ակտ և փոխանցել նրանց:

Սակայն, «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն պայմանագրով նախատեսված ժամկետում բնակարանը չի հանձնել գնորդներին, ինչից ելնելով էլ Արմեն Գրիգորյանն ու կինը 2024թ. հոկտեմբերի 14-ին հայցադիմում են ներկայացրել Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության քաղաքացիական դատարան՝ գումարի բռնագանձման պահանջով: Քանի որ բնակարանը սահմանված ժամկետում չհանձնելու համար պայմանագրով նախատեսված է տույժերի վճարում, ամուսինները պահանջում են «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ից հօգուտ իրենց բռնագանձել 11 մլն 507 հազ. դրամ տույժ, ինչպես նաև սկսած 2024թ. հոկտեմբերի 14-ից, օրական 18 հազ. 500 դրամի չափով, հաշվարկել տույժ՝ մինչև բնակարանի հանձնումը:

Արմեն Գրիգորյանը «Հետքի» հետ զրույցում ասաց, որ երբ պայմանագիրը կնքել են, 2-3 հարկ էր մնացել շենքի կառուցման ավարտին: Այդ հանգամանքը հաշվի առնելով են նախապատվությունը հենց այդ շենքին տվել՝ հույս ունենալով, որ տարիներով չեն սպասի և ամիսների ընթացքում բնակարանը կհանձնվի իրենց: Մինչդեռ հայտնվել են տհաճ իրավիճակում:

Ա. Գրիգորյանի փոխանցմամբ՝ բազմիցս խնդրել ու պահանջել են կառուցապատողից՝ կատարելու պայմանագրով նախատեսված պարտավորությունները: Սակայն, ամեն անգամ իրենց հավաստիացրել են, թե սեղմ ժամկետներում ավարտին կհասցնեն շինարարությունն ու բնակարանը կհանձնեն: Նույնիսկ արտադատական կարգով են պահանջել տույժի վճարումը, ինչին ի պատասխան «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն գրավոր հայտնել է, թե շինարարական աշխատանքների ժամանակ տեղի է ունեցել ֆորս-մաժոր՝ քովիդը ու հետպատերազմական իրավիճակը:

Արմեն Գրիգորյանը փաստում է, որ կառուցապատողի հետ պայմանագիրը կնքել են 2023թ. մայիսին, որով էլ վերջինս պարտավորվել է բնակարանը հանձնել նույն տարվա հուլիսին՝ 2 ամիս անց: Մինչդեռ 44-օրյա պատերազմն ավարտվել է 2020թ. տարեվերջին, իսկ քովիդի համավարակի տարածումը՝ 2022-ին, այսինքն՝ մինչև պայմանագրի կնքումը: Հետևաբար, եթե այդ իրավիճակներն էական դեր են խաղացել շենքի կառուցապատման հարցում, ապա կառուցապատողն ինչու էր ստանձնում բնակարանը երկու ամիս հետո հանձնելու պարտավորություն:

2025թ. մայիսի 15-ին Արմեն Գրիգորյանն ու կինը հայցի հիմքի և առարկայի փոփոխության միջնորդություն են ներկայացրել դատարան՝ ընկերությունից պահանջելով բնակարանն իրենց հանձնել վերանորոգված վիճակում, ինչպես նախատեսված է պայմանագրում: Սակայն, դատարանը՝ նախագահությամբ դատավոր Տաթևիկ Ստեփանյանի, միջնորդությունը մերժել է:

Գումարի բռնագանձման պահանջով դատական գործով նախնական նիստերից մեկի օրը «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն դատարան է մուտքագրել հակընդդեմ հայցադիմում՝ պահանջելով լուծել կողմերի միջև 2023թ. մայիսի 19-ին կնքված անշարժ գույք գնելու իրավունքի առուվաճառքի և գրավի պայմանագիրը:

Կառուցապատող ընկերությունը հայցադիմումում նշել է, թե կողմերի միջև կնքվել է հետաձգող պայմանով գործարք: Այսինքն՝ այնպիսի գործարք, որով վաճառողի պարտավորությունը՝ բնակարանը սեփականության իրավունքով հանձնել գնորդին, ծագելու է ապագայում, երբ շենքը կառուցվի:

«Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն նշել է, որ կողմերի միջև պայմանագիրը կնքելու ժամանակ հաշվի են առել շինթույլտվության ժամկետի ավարտը՝ 2023թ. հունիսի 8-ը: 2022-2024թթ. մի քանի անգամ Երևանի քաղաքապետի կողմից տրվել է շինարարության թույլտվություն, իսկ 2024թ. սեպտեմբերի 26-ին արդեն տրվել է շենքի ավարտական ակտը: Փաստացի իրականացվել են նախագծային փոփոխություններ, ինչից ելնելով էլ տրվել են նոր թույլտվություններ:

Ուշագրավ է, որ շինթույլտվություններից մեկն ընկերությունը ստացել է Ա. Գրիգորյանի հետ պայմանագիրը կնքելուց 3 օր առաջ՝ 2023թ. մայիսի 16-ին: Այդ մասին գնորդը չի իմացել: Մինչդեռ նոր շինթույլտվությունից կարելի է ենթադրել, որ կառուցապատողը պայմանագիրը կնքելու ժամանակ արդեն գիտեր, որ նշված ժամկետում չի կարողանալու բնակարանը հանձնել գնորդներին:

Ընկերությունը նշել է, թե Արմեն Գրիգորյանին և կնոջն առաջարկել են պայմանագրում փոփոխություններ կատարելու համաձայնագիր կնքել՝ փոփոխել պայմանագրի հիմքում դրված շինարարության թույլտվությունը գործող շինարարության թույլտվությամբ, սակայն առաջարկին չեն արձագանքել և դիմել են դատարան:

«Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն հայցադիմումում նաև նշել է, որ գնորդին նախապես տեղեկացրել է՝ առաջարկից հրաժարվելը դիտարկվելու է որպես պայմանագրից հրաժարում, ինչի հիմքով էլ պահանջում է լուծել պայմանագիրը:

Դատարանը 2025թ. հունիսի 25-ին վարույթ է ընդունել ամուսինների դեմ ներկայացված հակընդդեմ հայցադիմումը:

Մինչդեռ Արմեն Գրիգորյանն ասում է, որ հակընդդեմ հայցը չպետք է վարույթ ընդունվեր, քանի որ սկզբնական հայցի և հակընդդեմ հայցի միջև չկա որևէ փոխադարձ կապ: Հենց այս հիմքով էր դատարանը մերժել իրենց միջնորդությունը՝ հայցի հիմքի և առարկայի փոփոխություն թույլատրելու մասին: Մինչդեռ կառուցապատողի դեպքում այլ դիրքորոշում է որդեգրվել:

Դրանից հետո՝ 2025թ. օգոստոսի 15-ին, «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն ընդդեմ Կադաստրի կոմիտեի հայցադիմում է ներկայացրել Վարչական դատարան՝ Արմեն Գրիգորյանի և Անի Մկրտչյանի անվամբ կատարված բնակարանի գնման իրավունքի պետական գրանցումն ուժը կորցրած ճանաչելու վերաբերյալ:

«Հետքը» դեռևս 2020թ. օգոստոսին անդրադարձել է Նազարբեկյան 41/1 և 41/8 հասցեներում 21, 16, 14 հարկերով կառուցվող երեք բնակելի շենքերի պատմությանը։ Նազարբեկյան փողոցի բնակելի տների բնակիչները պայքարում էին իրենց հարևանությամբ իրականացվող շինարարության դեմ։ Նրանք պնդում էին, որ շինարարական աշխատանքների պատճառով մշտապես վախի մեջ են, և որ մի օր իրենց տները փլվելու են։

«Շինարտ Գրուպ» ընկերության սեփականատերը Սամվել Մկրտչյանն է։ Նա եղել է Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի անշարժ գույքի հաշվառման վարչության պետ, Երևանի ստորաբաժանման պետ, այնուհետև՝ Գեոդեզիայի և հողային պետական տեսչության պետ։

Դատավորը կանխակալ վերաբերմունք ունի կառուցապատողի նկատմամբ. բացարկի միջնորդություն

2025թ. սեպտեմբերի 17-ի նիստի ժամանակ Արմեն Գրիգորյանն ու նրա ներկայացուցիչ, փաստաբան Արամ Չադրյանը դատավոր Տաթևիկ Ստեփանյանին բացարկ հայտնելու միջնորդություն են ներկայացրել դատարան:

Դատավորը թույլ չտվեց, որ բանավոր ներկայացնեն միջնորդությունը՝ ասելով, որ արդեն գրավոր ներկայացվել է, դրա անհրաժեշտությունը չկա:

Ի դեպ, այդ նիստի ժամանակ, երբ դատարանին խնդրեցինք թույլատրել լուսանկարներ անել դատական նիստից, «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչ Նորայր Ավագյանը դեմ էր, որ «Հետքը» ընդհանրապես լուսաբանի դատական նիստը: Նշեց, թե ցանկություն չունեն, հետո էլ կան որոշ տեղեկություններ, որ չեն ցանկանա՝ հրապարակվեն լրատվամիջոցներում: Դատարանը թույլատրեց նիստից լուսանկարներ անել մասնակի՝ արգելք սահմանելով միայն «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցչի մասով:

Ինչ վերաբերում է դատավորի բացարկին, ապա Ա. Գրիգորյանն ու ներկայացուցիչը կարծում են, որ այս գործով դատավորն օբյեկտիվ չէ և կողմերից մեկի նկատմամբ ունի կողմնակալ վերաբերմունք: Տաթևիկ Ստեփանյանն անհիմն մերժել է հայցի հիմքի և առարկայի փոփոխության թույլտվության վերաբերյալ իրենց միջնորդությունը՝ չնշելով որևէ իրավական և փաստական հիմնավորում` խախտելով Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքով դատական ակտի համար սահմանված պահանջները: Դատարանը բավարարվել է միայն Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 170-րդ հոդվածի 5-րդ մասին հղում կատարելով՝ չբերելով հիմնավորումներ:

Միջնորդության մեջ նաև նշված է, որ դատարան հայց ներկայացնելու ժամանակ որևէ տեղեկություն չունեին բազմաբնակարան շենքի ավարտական ակտի պատրաստ լինելու մասին: Դատական գործի քննության ընթացքում Կադաստրի կոմիտեից ստացված տեղեկատվությունից են իմացել, որ «Շինարտ Գրուպ» ՍՊԸ-ն 2024թ, սեպտեմբերի 26-ին Երևան համայնքից ստացել է ավարտական ակտ (շահագործման թույլտվություն): Սակայն, մինչ օրս Ա. Գրիգորյանին ու կնոջը չի հանձնվել բնակարանը: Մինչդեռ, դատավոր Տաթևիկ Ստեփանյանը 2025թ. մայիսի 19-ին, առանց դատական նիստում կողմերին լսելու, միջնորդությունից ընդամենը 4 օր անց, կայացրել է միջնորդությունը մերժելու որոշում:

«Զարմանալին այն է, որ սույն գործով դատարանի կողմից պարբերաբար թույլ են տրվել դատավարական ժամկետների խախտումներ, սակայն Տաթևիկ Ստեփանյանը որոշում է միջնորդության ներկայացումից ընդամենը 4 օր անց կայացնել որոշում` մերժելով հայցվորների միջնորդությունը: ...Կարդում ենք դատարանի՝ ակնհայտ անօրինական որոշումը և բան չենք հասկանում, թե ի վերջո ինչ պատճառաբանությամբ է մերժվել հայցվորների միջնորդությունը»,- նշված է միջնորդության մեջ:

Արմեն Գրիգորյանն ու փաստաբան Արամ Չադրյանը նշում են, որ դատավորը չի էլ անդրադարձել հայցվորների միջնորդությամբ նշված փաստաբանի խելամիտ վարձատրության և պետական տուրքի հարցին` վերադարձնելով միջնորդության փաթեթը:

«Դատավորը թույլ է տվել միջնորդությունը մերժելու մասով դատական ակտի պատճառաբանման օրենսդրական պահանջի խախտում, որի առկայությունը չի կարող կասկածի տակ դրվել որևէ ողջամիտ իրավական ենթադրությամբ կամ փաստարկով: Խախտումը նաև կոպիտ է, քանի որ առանց պատճառաբանության միջնորդության մերժելը խախտում է անձի արդար դատաքննության իրավունքը, ինչն իր հերթին հեղինակազրկում է դատական իշխանությունը և նվազեցնում վստահությունը դատական իշխանության նկատմամբ»,- գրված է դատավորին հայտնած բացարկի միջնորդության մեջ:

Ի զարմանս բնակարանի գնորդի՝ դատավոր Տաթևիկ Ստեփանյանը որոշել է վարույթ ընդունել կառուցապատողի ներկայացրած, նրանց բնորոշմամբ՝ անհիմն հակընդդեմ հայցը, որը ներկայացրել էր նախնական դատական նիստի օրը:

«Ի դեպ, դատավորը կրկին խախտել է օրենքի պահանջներն այն պարզ պատճառով, որ կայացրած որոշումը պարզապես հղում է կատարում ՀՀ Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 140-րդ հոդվածի 3-րդ մասին: Դատարանն իր որոշման մեջ ընդամենը նշել է, որ առկա է փոխադարձ կապ, թե ինչ փոխադարձ կապի մասին է խոսքը, և դա ինչպես է հիմնավորվում, որոշման մեջ նշում չկա: Դատավորի որոշումը՝ հակընդդեմ հայցը վարույթ ընդունելու մասին, հիմնովին առարկայազուրկ է և վկայում է դատավորի հնարավոր կողմնակալ լինելու մասին»,- ասում է Ա. Գրիգորյանը:

Սակայն, դատավորը ոչ միայն վարույթ է ընդունել հակընդդեմ հայցը, այլև բավարարել է հայցի ապահովման միջնորդությունը և արգելել է Արմեն Գրիգորյանին ու նրա կնոջը կատարելու այնպիսի գործողություններ, որոնք կարող են հանգեցնել բնակարանի գնման իրավունքի օտարմանը և/կամ այլ անձանց իրավունքներով ծանրաբեռնմանը: Սա էլ այն դեպքում, երբ դատավորը մերժել էր Ա. Գրիգորյանի ու կնոջ միջնորդությունը՝ հայցագնի չափով կառուցապատող ընկերության գույքի վրա արգելանք դնելու մասին:

«Այսինքն` դատավորն իրականացնում է հայցվորների դեմ ուղղված գործողություններ, որոնք հիմնավոր կասկած են առաջացնում գործով նրա հնարավոր կողմնակալ լինելը: Հայցվորները տուժել և շարունակում են տուժել կառուցապատողի գործողություններից, հիմա էլ` դատավորի գործողություններից»,- նշված է բացարկի միջնորդության մեջ:

Բացարկի վերաբերյալ դատավորի որոշումը կհրապարակվի սեպտեմբերի 22-ին՝ ժամը 09:40-ին: