Մեր գյուղացիք սովորություն ունեին իրենց ոչխարների վրա նշան անելու, որ եթե բան է, հոտը գայլից կամ մի ուրիշ բանից իրար խառնվեր հովիվը հասկանար՝ որ ոչխարն ումն է: Մեկը կարմիր ներկով կենդանու մեջքին երկար գիծ էր քաշում, մեկն իր ոչխարի առջևի ձախ ոտքն էր ներկում, մյուսը՝ աջ, մեկը ձախ ականջից էր մի փոքր կտրում, մյուսը՝ աջ: Հովիվն անգիր գիտեր, թե որն ում ոչխարն է, ով քանի ոչխար ունի հոտում: Նույնիսկ ոչխարներն էին իրար սովորել ու ճանաչում այդ «տարբերանշաններով»: Տունդարձին Վարդգես դայու ոչխարներն, օրինակ, երբեք Մակարանց Իսոյի գոմը չէին լցվում: Այս իմաստով գյուղում բոլորը հանգիստ էին, բացի շներից, որոնք ավելի գլոբալ հարցեր էին լուծում: Նրանց գործը գայլի հետ էր, իսկ գայլը, ինչպես գիտեք, ոչխարը տանելիս ավելորդ ձևականությունների հետևից չի ընկնում: Ասենք՝ գյուղապետի ոչխարի վրա գյուղապետարանի կնիքն է դրված… Գայլը հո կնիքին չի՞ նայում: Տանում է, և վերջ: Շներին նույնպես տարբերանշանները ոչինչ չէին ասում: Նրանց խնդիրը անձնազոհ կերպով ողջ հոտը պահելն էր, անվնաս գյուղ բերելը:
Ինչո՞ւ հիշեցի այս պատմությունը: Մեր հայրենի իշխանությունները որոշել են իրենց հպատակների անձնագրերի մեջ մի այնպիսի դրոշմակնիք դնել, որ, ինչպես Արսեն Թորոսյանն է ասում, համապատասխանի ժամանակակից չափանիշներին: Դա որն է՝ ես այնքան էլ լավ չհասկացա, որովհետև ավելի ժամանակակից բան, քան Արարատի ուրվանկարն է, աշխարհում չկա: Եվ ապա՝ օտար երկրներում մերոնց անմիջապես ճանաչելու համար մի՞թե ավելի ցայտուն տարբերանշան կարող է լինել, քան այն լեռան պատկերը, որի փեշերին իջել է աշխարհահռչակ Նոյն իր տապանով: Ողջ քրիստոնյա աշխարհը գիտի այդ պատմությունը և այն, որ, Նոյն Արարատից իջնելով, տեսել է հենց այն երկիրը, որն այսօր հայտնի է որպես Հայաստանի Հանրապետություն: Վերցրել, Արարատի պատկերը հեռացրել են ՀՀ հպարտ… քաղաքացիների վրա դրվող դրոշմակնիքներից: Եվ ոչ մի բացատրություն… Արա, որ ձեր հպարտը կորավ, ո՞վ է գտնելու և վերադարձնելու նրան: Իսկ որ օտար գելը կերավ, Թորոսյան Արսենը պիտի կարողանա՞ բացատրել, թե ինչու գելը կերավ անձնագրի մեջ Արարատի գծապատկեր չունեցող մեր ոչխարին:
Սծյոպիկ Ճըպըլ-Սաֆարյանն աչքիս լույսը չէ, բայց պիտի ասեմ, որ նրա բացատրությունն այս ամենին ամենախելամիտն էր: Նա հստակ ասաց, որ դա թուրքերի պահանջով է արվել, որպեսզի Հայաստանի հետ թուրքական անցակետը Թալեաթի անունով չկոչեն: Այսինքն, Սծյոպիկը օրը ցերեկով տեղը տեղին քըլըչացրել է Նիկոլին ու նրա հատուկ բանագնացին: Ու մինչև Նիկոլի սազանդարները խոդի ընկան, որ ասեն՝ Արարատի պատկերը մեր դրոշմակնիքի վրա տարածքային պահանջ է Թուրքիայից, բանը բանից անցել էր, Քըլըչն էլ թողել` գնացել:
Ինչևէ… Հիմա գանք մեր ոչխարներին՝ մեր տարածքում արածող: Հայտնի է, որ ամեն երկրի սահմանին տեղադրված է լինում այդ երկրի զինանշանն ու դրոշը: Ի՞նչ պիտի ասեք Քըլըչին, երբ նա գա Հայաստան ու տեսնի մեր զինանշանը՝ Արարատի պատկերով: Քըլըչը կընկնավորի, չէ՞, կասի՝ դուք էս ինչ տեսակ «խաղաղության խաչմերուկ» եք, որ զինանշանով անգամ մեզ տարածքային պահանջներ եք ներկայացնում… Ախր ոչ մի հարցում բախտներդ չի բերում: Մի արտգործնախարարն ի՞նչ էր՝ չկարողացաք այնպիսի մեկին գտնել, որ անվան մեջ Արարատ բառը չլիներ: Ի դեպ՝ այս «նորարարությունից» ամենաշատը հենց Արարատ Միրզոյանն է տուժելու: Համ նորմալ դրոշմակնիք չի ունենալու անձնագրում, համ էլ, ով գիտի, անունն է փոխելու: Ու որ հանկարծ խառնվեց ուրիշ հոտի, այլևս հնարավոր չի լինելու նույնականացնել ու հետ բերել:
Test
Test
Test
Test
Test
Test
Test
Test
Test