Ի՞նչ է նշանակում՝ զանգե՛ք ինձ, ես հարցը կլուծեմ… Ռուսաստանը չի լռի, Չինաստանը թույլ չի տա՝ Իրանի շահերը ոտնահարվեն. Ադրբեջանը Մեծ Բրիտանիայի պրոքսի պետությունն է, Միացյալ Արևմուտքից Հայաստան խաղաղություն չի կարող հասնել. Սերգեյ Մանասարյան 168.am

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին փոխարտգործնախարար, տարբեր երկրներում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Մանասարյանն է։

Սերգեյ Մանասարյանը 1993-1994թթ․ ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ղեկավարն էր, 1994-1996թթ․՝ ՀՀ կառավարության քարտուղար-նախարարը, 1996-1999թթ.՝ ՀՀ փոխարտգործնախարար, 1999-2004թթ.՝ Եգիպտոսում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան, 1999-2004թթ․ համատեղության կարգով ՀՀ դեսպանն էր Ալժիրում, 2000-2005թթ․՝ Մարոկկոյում ՀՀ դեսպան, 2001-2004թթ․՝ Եթովպիայում ՀՀ դեսպան, 2001-2004թթ․՝ Լիբիայում ՀՀ դեսպան, 2003-2005թթ․՝ Սուդանում ՀՀ դեսպան, 2003-2012թթ․՝ Օմանում ՀՀ դեսպան, 2005-2010թթ.՝ Բուլղարիայում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան, 2010-2016թթ․՝ ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ, 2016-2024թթ.՝ Չինաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան (նստավայրը՝ Պեկին), 2016-2024թթ.՝ Մոնղոլիայում ՀՀ դեսպան, 2018-2024թթ.՝ Թաիլանդում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան (նստավայրը՝ Պեկին): Իր գործունեության ընթացքում նա արժանացել է մի շարք պարգևների և շքանշանների, այդ թվում՝ «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ, Բուլղարիայի բարձրագույն «Ստարա Պլանինա» շքանշան:

Սերգեյ Մանասարյանի հետ հարցազրույցի հիմնական թեզերը՝ ստորև.

Ռուսաստանից ևս պատասխան եղավ Վաշինգտոնի եռակողմ հանդիպմանը.

Հայտարարվեց, որ Նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը չեղարկված չէ։

Ես վստահեցնում եմ, որ այդ «Միջանցքի» վերաբերյալ Չինաստանն էլ անտարբեր չի լինելու։ Դա պանթյուրքական միջանցք է, որը հասնելու է մինչև չինական սահմաններ, և իրենք անտարբեր չեն մնա այդ հարցի նկատմամբ։ Դա շատ զգայուն հարց է Չինաստանի համար։ Շահերի բախում է ի հայտ գալու և կոնֆլիկտային իրավիճակ։

Հիշեցնենք, ԱՄՆ Սենատը՝ 1992թ. հուլիսին, իսկ Ներկայացուցիչների պալատը՝ նույն թվականի օգոստոսին ընդունեցին Ազատության աջակցության ակտը, որը 1992թ. հոկտեմբերի 24-ին ստորագրվեց ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշի կողմից և օրենքի ուժ ստացավ։ Այս ակտը հատկապես կարևոր նշանակություն ստացավ Հայաստանի համար, քանզի ակտում ներառվեց, այսպես կոչված, 907-րդ բանաձևը (հոդվածը), որով փաստացիորեն արգելվեց Ադրբեջանին ցանկացած տեսակի օգնության տրամադրումը. «Միացյալ Նահանգները չի կարող այս կամ ցանկացած այլ ակտի շրջանակում օգնություն տրամադրել Ադրբեջանի կառավարությանն այնքան ժամանակ, քանի դեռ ԱՄՆ նախագահը չի պարզել և տեղեկացրել Կոնգրեսին, որ Ադրբեջանի կառավարությունը գործուն քայլեր է ձեռնարկում դադարեցնելու համար շրջափակումը և ուժ չի կիրառում Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ»:

907-րդ բանաձևի ընդունումը դարձավ ԱՄՆ-ում հայ լոբբիստների և հայկական համայնքի մեծագույն ձեռքբերումներից մեկը, որի պատճառով շուրջ 10 տարի Ադրբեջանը 15 նորանկախ պետություններից միակն էր, որը զրկված էր օգնություն ստանալու հնարավորությունից։

2025թ. օգոստոսի 8-ին Սպիտակ տանն ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ներկայությամբ ստորագրեց Բաքվին ռազմական օգնության տրամադրումը սահմանափակող 907-րդ բանաձևի կասեցման ժամկետը երկարաձգելու մասին հուշագիրը։

Ալիևը դրա չեղարկումը ներկայացրեց՝ որպես աննախադեպ հաղթանակ, չնայած որոշ շրջանակներ նշում են, թե ԱՄՆ նախագահը չի կարող չեղարկել բանաձևը, ԱՄՆ նախագահն ԱՄՆ Կոնգրեսից իրեն տրված իրավասության շրջանակում կարող է միայն կասեցնել բանաձևն ընդամենը մեկ տարով, բայց չի կարող չեղարկել այն․ այդ իրավասությունը տրված է բացառապես ԱՄՆ Կոնգրեսին, որը նման նախաձեռնությամբ հանդես չի եկել։

Հիշեցնենք, այդ կազմակերպության հիմնադիրներից մեկը՝ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն, ինքն էր ներկայացնում դրա ոչ թե կրոնական, այլ հակաչինական բնույթը: Կազմակերպության հիմնադիր ժողովի ժամանակ Մայք Պոմպեոն շնորհալություն էր հայտնել բոլոր անդամ պետություններին, որ այդ պետությունները դիմադրել են Չինական ճնշումներին և անդամակցել են իրենց կողմից ստեղծված այդ կազմակերպությանը:

Հիշեցնենք, Հնդկաստանը Շանհայի համագործակցության կազմակերպության անդամ է 2017 թվականից։ Հնդկաստանի համար Պակիստանը գլխավոր թշնամիներից մեկն է: Նյու Դելիի Ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտի ավագ վերլուծաբան Ամիտ Մալհոտրան հայտարարել էր.

«Հնդկաստանը չի կարող թույլ տալ Պակիստանին Ադրբեջանի միջոցով մուտք գործել Կասպից ծովի էներգետիկ ռեսուրսներ: Սա կստեղծի «Բաքու-Իսլամաբադ առանցք», որը կշրջանցի Հնդկաստանը և կամրապնդի Չինաստանը տարածաշրջանում»։

Ըստ միջազգային մամուլի, Իլհամ Ալիևի այցը Չինաստան սկսվել է սկանդալով. Պեկինի համալսարանի ուսանողները հրաժարվել են լսել նրա ելույթը, մինչև Ալիևը հրապարակավ ներողություն չխնդրի Խորհրդային Միությանը զրպարտելու համար։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։