Թուրքիան Իսրայելին «պատերազմ է հայտարարել» 1in.am

Օգոստոսի 29-ին Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի նախագահ Նուման Քուրթուլմուշի ստորագրությամբ տարածվել է հայտարարություն, որով կոչ է արվում «դադարեցնել ՄԱԿ-ին և միջազգային այլ կազմակերպություններին Իսրայելի անդամությունը»: Փաստաթուղթն աշխարհի բոլոր երկրների խորհրդարանին կոչ է անում իրենց կառավարություններին հորդորել, որ դադարեցնեն Իսրայելի հետ «դադարեցնեն ռազմական և առևտրային կապերը»:

Խորհրդարանի այդ նիստին ներկա է գտնվել Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Հաքան Ֆիդանը: «Անադոլու» պետական գործակալությունը տարածել է նրա ելույթի այս հատվածը. «Մենք (Իսրայելի դեմ) ձեռնարկել ենք դիվանագիտական, իրավական և առևտրային բազմաթիվ միջոցներ: Մենք մեր նավահանգիստները փակել ենք իսրայելական նավերի համար: Մենք թուրքական նավերին արգելել ենք մտնել իսրայելական նավահանգիստներ: Մենք Իսրայել սպառազինություններ և զինամթերք տեղափոխող կոնտեյներակիրներին արգելել ենք մտնել մեր նավահանգիստներ, ինչպես նաև իրայելական ինքնաթիռներին արգելել ենք մտնել մեր օդային տարածք»:

Իրավական առումով սա նշանակում է, որ Թուրքիան Իսրայելին ծովային և օդային արգելափակման է ենթարկել, իսկ նման քայլի պետությունը, որպես կանոն, գնում է միայն պատերազմական իրավիճակում: Ֆիդանն, ընդսմին, շատ թափանցիկ ձևով ասել է, որ Թուրքիայի կառավարությունն այդ որոշումն ընդունել է՝ ելնելով Գազայում հումանիտար իրավիճակից և այն քայլերից, որ Իսրայելը վերջին օրերին ձեռնարկել է Սիրիայի, Եմենի և Լիբանանի դեմ:

Նույն օրը Թուրքիայի պաշտպանության նախարարությունը հայտարարություն է տարածել, որով ծանուցել է, որ օգոստոսի 13-ին Սիրիայի կառավարության հետ ձեռք բերված համաձայնությունների հիման վրա Անկարան «ամեն ինչ կանի, որպեսզի սիրիական բանակը վերակազմավորվի և ունակ լինի պաշտպանելու երկրի տարածքային ամբողջականությունը և քաղաքական միասնությունը»: Ավելի վաղ Սիրիայում իրավիճակի մասին Թուրքիայի նախագահն ասել է, որ չի ձգտում լարվածության, բայց եթե թուրքական «սուրը պատյանից մերկանա, ապա ոչինչ այլևս օգնել չի կարող»:

Այս ֆոնին Բաքվի իշխանամետ haqqin.az-ը հարցազրույց է ունեցել Իսրայելի վարչապետ Նաթանյահուի նախկին խորհրդական Կեյսարի հետ, ըստ որի՝ իսրայելա-սիրիական բանակցությունները «որևէ արդյունքի չեն հասել»: Նա միանշանակորեն պնդել է, որ Իսրայելը երբեք «Գոլանի բարձունքները և Դով լեռնազանգվածը չի վերադարձնի Սիրիային»: Նաթանյահուի նախկին խորհրդականի գնահատմամբ՝ հարցի մեկ «լուծում կարող է լինել՝ սահմանների և անվտանգության երաշխիքների մասին եռակողմ՝ Իսրայել-Սիրիա-Լիբանան, համաձայնագիրը, բայց դա առայժմ զուտ տեսական հնարավորություն է»:

Ըստ երևույթին, Անկարայում նույնպես համոզվել են, որ Սիրիայում և Լիբանանի հարավում Իսրայելը տարածքային և անվտանգային որեւէ զիջում չի անի: Այս իրավիճակը Սիրիայի հյուսիս-արևելքի քրդական ինքնավարության առաջնորդներին թույլ է տվել խզել ալ-Շարաայի հետ մարտ ամսին ձեռք բերված պայմանավորվածությունները, իսկ հարավային Սուեդիա նահանգում դրուզները փաստացի անկախություն են հռչակել: Թուրքիան, հավանաբար, խորհրդարանի հայտարարությամբ ընդամենը մի ազդակ է հղում՝ Իսրայելի հետ պատերազմը հավանական է: Հնարավոր է, դա Էրդողանի վերջին «դիվանագիտական փամփուշտն է»: Բայց պարզ չէ, թե ի՞նչ է հետևելու, եթե այն «նշանակետ չխոցի»: Մանավանդ որ Միացյալ Նահանգներն, ինչպես պետքարտուղար Ռուբիոն է ասել, «ամուր կանգնած է Իսրայելի կողքին»: