Կարեն Անդրեասյանի նշանակումը հուշում է, որ սկսվում է միջազգային հայցերից հրաժարվելու գործընթաց․ Հովհաննես Խուդոյան 168.am

Օգոստոսի 30-ը ամբողջ աշխարհում նշվում է՝ որպես «Անհայտ կորած անձանց միջազգային օրը» կամ՝ «Բռնի անհետացումների զոհերի միջազգային օր», որը 2010 թվականին սահմանվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից՝ որպես բռնի և հարկադրված անհետացումների հետևանքով մարդու իրավունքների ոտնահարումների մասին հիշեցում։

Օրերս հրապարակվեց Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նախաստորագրված Խաղաղության համաձայնագրի տեքստը, որով նախատեսվում է, որ երկու պետությունները հետ են կանչելու միմյանց դեմ միջպետական գանգատները․ դրանք ներառում են նաև, այդ թվում՝ բռնի անհետացած մարդկանց դեպքերը։ Համաձայնագրով նախատեսվում է համատեղ աշխատանք տանել՝ անհայտ կորածների ճակատագրերը պարզելու համար։

«Կողմերը պարտավորվում են հասցեագրել երկու Կողմերի ներգրավմամբ զինված հակամարտությունում անհայտ կորած անձանց և բռնի անհետացումների դեպքերը, այդ թվում՝ ուղղակիորեն կամ հարկ եղած դեպքում համապատասխան միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցությամբ այդ անձանց վերաբերյալ առկա բոլոր տեղեկությունների փոխանակման միջոցով:

Սույնով Կողմերը ճանաչում են այդ անձանց ճակատագրերի բացահայտման, այդ թվում՝ մասունքների որոնման և ըստ պատշաճի վերադարձման, պատշաճ քննության միջոցով այդ անձանց առնչությամբ արդարադատության իրականացման կարևորությունը` որպես հաշտեցման և վստահության ամրապնդման միջոց: Այս առնչությամբ համապատասխան կարգավորումները կբանակցվեն և մանրամասն կհամաձայնեցվեն առանձին համաձայնագրով»,- գրված է համաձայնագրի 9-րդ հոդվածում։ «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որևէ կերպ շահագրգռված չէ՝ հօգուտ Հայաստանի ինչ-որ գործողություն կատարել, երբ խոսքն Ադրբեջանի հետ շփումներին է վերաբերում։ Այդտեղից է գալիս խնդիրը,- 168.am-ի հետ զրույցում անհետ կորածների հարցի առնչությամբ դինամիկայի բացակայության մասին իր դիտարկումներում նկատեց իրավապաշտպան Հովհաննես Խուդոյանը և հավելեց,- Եթե լինեին նորմալ բանակցություններ, փոխադարձ ինչ-ինչ գործողություններ, այս հարցը կարևորագույն հարցերից կլիներ։

Հայաստանի Հանրապետության համար լավ հնարավորություն է միշտ այս հարցը արծարծել, որովհետև դա Ադրբեջանի համար պրոբլեմատիկ խնդիր է»։

Անդրադառնալով օրերս Կառավարության մոտ բողոքի ակցիա իրականացնող անհետ կորած և գերեվարված արցախցիների հարազատների այն շեշտադրումներին, որ ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արմեն Աբազյանի պաշտոնաթողությունից հետո կտրվել է պաշտոնական խողովակը անհետ կորած ու գերեվարված արցախցիների հարազատների ու պետական մարմինների միջև, իրավապաշտպանը նկատեց․

«Եթե Արմեն Աբազյանը, իմ տեղեկություններով, գոնե անձնական մակարդակով շփումներով փորձում էր ինչ-որ բան անել, նոր պետի օրոք, ես չգիտեմ, որ որևիցե դրական արդյունք գրանցված լինի։

Ի դեպ, մի քանի հանդիպումներ էլ եղել են այս ընթացքում իշխանության ներկայացուցիչների հետ․ տարբեր խոստումներ են տրվում մարդկանց, բայց խոստումներից ոչ մեկը չի պահպանվում՝ ընդհուպ ամենապարզ դատավարական լուծումներ չեն տալիս մարդկանց իրավունքները պաշտպանելու համար»։

Դիտարկմանը, որ ամեն դեպքում «խաղաղության» նախաստորագրված պայմանագրում կետ կա՝ միտված բռնի անհետացածների խնդրի հանգուցալուծմանը, Հովհաննես Խուդոյանը հակադարձեց՝ մյուս կողմից էլ ՀՀ կողմից կա խոստում՝ հրաժարվել բոլոր միջպետական հայցերից, որոնց հիմքում ընկած հանգամանքներն են նաև պատճառ հանդիսացել անձանց բռնի անհետանալու։

«Այդ փաստաթուղթը, որն արդեն 3 տարի քննարկվում է, խոստումներ են տրվում, շատ քիչ հավատալի է՝ վերջնական վերածվելու է ռեալ ինչ-որ փաստաթղթի, որը լինելու է խաղաղության վերաբերյալ։ Բանակցությունները, մենք տեսել ենք, որ ընդամենը գործիք են ծառայում Հայաստանի կողմից զիջումներ ստանալու համար։

Ու այսօր էլ ինֆորմացիա տարածվեց, որ Կարեն Անդրեասյանին նշանակել են Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչ, ինչն արդեն իսկ հուշում է, որ սկսվում է միջազգային հայցերից հրաժարվելու գործընթաց»,- ամփոփեց նա։

Ըստ տարբեր տվյալների՝ Հայաստանում ավելի քան 2700 անձ պաշտոնապես համարվում է անհայտ կորած։ Անհետ կորածների թիվն ավելացել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հետևանքով։