«Հրապարակ»․ Վազգենն ասում էր` ինձ պետք չեն վարչության պետեր, պետք են նախարարներ, որոնք որոշումներ կկայացնեն hraparak.am

«Կառավարությունում չի կարող որեւէ մեկն իմ դիրքորոշմանը հակասող դիրքորոշում ունենալ: Կառավարությունը ես եմ: Եթե մարդիկ կան, որ իմ դիրքորոշմանը հակասող դիրքորոշում ունեն, թող դիմում գրեն ու շենքերից դուրս գան: Եթե ոչ, ես՝ ինքս նրանց կհանեմ»։ Երեկ կառավարության նիստի ժամանակ նման արտառոց հայտարարություն արեց Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը: Նման հայտարարություններ անգամ բռնապետները չեն անում: Անգամ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, Չեչնիայի նախագահ Քադիրովն արտաքուստ ժողովրդավար են ուզում երեւալ եւ իրենց երկրների սահմանադրությունը հարգում են: Պառլամենտական երկրում եթե նախկին իշխանություններից մեկը նման հայտարարություն աներ, արեւմտյան երկրների դեսպանատները, քաղհասարակությունը, իրավապաշտպան կազմակերպությունները հատորներով դատապարտող հայտարարություններ կանեին:

Բայց քանի որ Նիկոլ Փաշինյանը Ռուսաստանին վտարում է տարածաշրջանից եւ Ալիեւ-Էրդողան զույգի ցանկություններն է կատարում, նրան ամեն ինչ թույլատրելի է` խաղաղ ցուցարարների վրա նռնակ նետելու հրամանից մինչեւ տասնյակ քաղաքական բանտարկյալներ, սահմանադրական կարգի տապալում եւ իր քմահաճույքով մարդկանց աշխատանքից ազատել: «Հրապարակը» զրուցել է նախկին սոցապնախարար Ռազմիկ Մարտիրոսյանի եւ էկոնոմիկայի նախկին նախարար Վահան Քերոբյանի հետ:

Նա նկատեց. «Վազգեն Սարգսյանի հորդորները կարող եմ թվարկել, որոնք ուղղված էին նախարարներին: Նա բառացիորեն ասում էր` ինձ պետք չեն վարչության պետեր, ինձ պետք են նախարարներ, որոնք կարող են որոշումներ կայացնել եւ դրանք ներկայացնել: Որեւէ վարչապետ, անգամ եթե նա ամենախելացին է, չի կարող բոլոր ոլորտներում ունենալ մասնագիտական դիրքորոշումներ: Այն տարիներին թե՛ ես, թե՛ մյուսները ոչ միայն կարող էինք հակադրվել, այլեւ պարտավոր էինք հակադրվել: Օրինակ, ես` որպես մասնագիտացված կառույցի պատասխանատու, ցանկացած առաջարկի դեպքում ասում էի` կքննարկեմ, կհասկանամ եւ Ձեզ կպատասխանեմ, եւ շատ հաճախ իմ պատասխանը լինում էր «ոչ»-ը: Կարող եմ անգամ օրինակներ բերել: Կուտակային համակարգի մասին, կարծեմ՝ 2000 թվականն էր, նախագահն իմ առջեւ նման խնդիր դրեց, եւ ես ասացի` շատ լավ, կքննարկեմ հարցը համապատասխան վարչությունների հետ եւ կպատասխանեմ Ձեզ: Քննարկումներից հետո նախագահին ներկայացրի մասնագիտական կարծիք եւ բացատրեցի, որ տվյալ պահին Հայաստանը չի կարող անցնել կենսաթոշակային կուտակային համակարգին: Կամ, ասենք, Վազգեն Սարգսյանը վարչապետ եղած տարիներին մի օր բարկացած ասաց` չի՞ լինի ազատվենք այս ընտանեկան նպաստներից, որն այսքան մեծ դժգոհությունների առիթ է դարձել: Ես կրկին բացատրեցի նրան, որ Հայաստանը համաշխարհային բանկի հետ պայմանագիր ունի եւ չի կարող այն շրջանցել: Նման խնդիրներ շատ են եղել, բայց մեր ժամանակ պարտավոր էինք մեր դիրքորոշումը հայտնել, ոչ թե ցանկալի էր դա, այլ` պարտադիր»:

Հարցին` ի՞նչ գնահատական կտաք Փաշինյանի վերոնշյալ մտքերին, որ չի կարելի հակադրվել իրեն, մեր զրուցակիցն ասաց. «Իմաստ չունի գնահատականներ տալ: Ամեն մի, չեմ ուզում կոպիտ բառ ասել, բայց անհեթեթություն պետք չէ քննարկել: Նախկին իշխանություններին կարելի է քննադատել, դատապարտել, սակայն այսօրվա գործողություններին համապատասխան բառ չեմ գտնում: Անգամ իմաստ չեմ գտնում այս ամենին գնահատականներ տալ»: Բայց զարմանալի չէ՞, որ «ժողովրդավարության բաստիոն» Հայաստանում երկրի վարչապետը նման մտքեր է արտահայտում։ «Ի սեր Աստծո, ժողովրդավարություն, կանանց եւ երեխաների իրավունքներ, չգիտես էլ ինչեր, դրանք արհեստական հնարքներ են` Արեւմուտքի կողմից, որոնք միտված են հասարակությունները քայքայելուն: Հայաստանի նման պետությունը չի կարելի միանձնյա կառավարման հանձնել, ես կասեմ սա: Վատ է, զավեշտ է: Մի բառ կա՝ ենթարկվել, ես այդ բառը չեմ սիրում: Երբ ես նախարար էի, ոչ թե ենթականեր ունեի, այլ` աշխատակիցներ: Երբեք չեմ համարել, որ ինչ-որ մարդիկ իմ ենթականերն են: Միայն բանակում են լինում ենթականեր: Չի կարող դեմոկրատական երկրում կառավարության ղեկավարը ենթականեր ունենալ եւ միահեծան իշխանություն ունենալ: Ես, որպես սոցիոլոգ, բառերի սոցիոլոգիայով էլ եմ զբաղվում: Դժբախտաբար, մեզ տարիներ շարունակ մանիպուլացրել են տարբեր բառերով, օրինակ՝ «կոռուպցիա» բառով: Մեր հասարակությանը ներշնչել են, որ կոռուպցիան միայն կաշառքն է ու փողերի լվացումը, սակայն այն ավելի խորքային երեւույթ է: Բառերի իմաստը պետք է հասկանալ: Հայերենում այդ բառն ունի մի քանի իմաստ. «փչացածություն», «նեխում», «աղճատում», «փտում»: Եթե պետական ապարատի կառուցվածքը սխալ է, բնական է, որ փողերի լվացում պետք է լինի, հետեւապես՝ նախ պետք է մտածել ճիշտ կառավարման մասին: Այսօրվա իրավիճակում մենք չունենք լուրջ պետական կառույցներ, լուրջ ինստիտուտներ: Բոլորը քայքայվեցին` Ազգային ժողովից մինչեւ Սահմանադրական դատարան: Բոլոր պետական ինստիտուտները դարձան ձեւական մի բան եւ կառավարվում են մեկ մարդու կողմից: Բայց այս մարդը բավականին անկեղծ է, նա բացահայտ ասում է. «Միայն ես եմ, ու վերջ», դժբախտաբար` մեր լուռ կամ աղմկոտ թողտվությամբ։ Իրականությունը սա է»:

Վահան Քերոբյանն էլ, մեզ հետ զրույցում անդրադառնալով վարչապետի հայտարարությանը, նախ ասաց, որ չի ցանկանում դրանք մեկնաբանել, ապա հավելեց. «Ես միշտ իմ դիրքորոշումը հայտնել եմ, սակայն այժմ չեմ ցանկանում խոսել այդ մասին»: Հարցին` ինչպե՞ս եք վերաբերվում Փաշինյանի հայտարարությանը, նա նշեց. «Կառավարությունում ոչ մի աշխատող մարդ չի կարող նորմալ վերաբերվել այդ ամենին»: