Վաշինգտոնյան պայմանավորվածությունների շուրջ քննարկումները կսկսվեն սեպտեմբերից. վարչապետ azatutyun.am

Վարչապետը հայտարարում է՝ Վաշինգտոնում ամրագրված պայմանավորվածությունների շուրջ քննարկումները կսկսեն սեպտեմբերից թե՛ ամերիկյան, թե՛ ադրբեջանական կողմերի հետ:«Ոչ մի քննարկում այս պահին չկա, որովհետև պայմանավորվել ենք, որ քննարկումները կսկսենք սեպտեմբերից», - այսօր ասաց նա:

Նոյեմբերի 9-ին վերադառնալու կարիք Փաշինյանն ընդհանրապես չի տեսնում: 2020-ի ռազմական գործողությունների ավարտն ազդարարող այդ փաստաթղթում նաև ապաշրջափակման պայմանավորվածություն կա, որով տրանսպորտային հաղորդակցության նկատմամբ վերահսկողությունը վերապահվել էր ռուս սահմանապահներին: Հենց այս ձևակերպման մեկնաբանության շուրջ Երևանն ու Մոսկվան տևական ժամանակ տարաձայնություններ ունեին:

Ապաշրջափակման պայմանավորվածությունը կա, սկզբունքները, որ երկու երկրների համար հաղորդակցությունը կլինի ինքնիշխանության, տարածքային ամբողջականության և իրավազորության հարգմամբ ևս, բայց ոչ անցման, ոչ ստուգումների պայմաններն են հայտնի, ոչ էլ՝ ինչ են ենթադրում հայ-ամերիկյան պայմանավորվածությունները:«Թրամփի ուղու» կյանքի կոչման հարցով Երևանի և Վաշինգտոնի համատեղ աշխատանքի մասին մի հիշատակում կա 3 ղեկավարների ստորագրած հռչակագրում: Կա նաև երկկողմ հուշագիր՝ հայ-ամերիկյան՝ «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի կարողությունների զարգացման ոլորտում գործընկերության մասին: Առաջինը հրապարակված է, երկրորդը՝ ոչ: Ինչո՞ւ. այս հարցը 20 օրից ավելի է՝ հնչում է՝ հուշագրի բուն տեքստը չի հրապարակվում ու առաջ բերում օբյեկտիվ հարց՝ ի՞նչ է գրված այնտեղ: Փաշինյանն էլ ասաց՝ գաղտնի փաստաթուղթ չէ, ուստի ի՞նչն է ձգձգման պատճառը:«Պիտի արձանագրեմ, որ դրանցից որևէ մեկը առնվազն ուղիղ չի վերաբերում «Թրամփի ուղուն», այլ վերաբերում է «Խաղաղության խաչմերուկ»-ին, միջուկային էներգետիկայի ոլորտում համագործակցությանը, արհեստական ինտելեկտի և բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում համագործակցությանը: Դա ուղղակի աշխատանքային պայմանավորվածության հարց է եղել, և մենք աշխատանքային պայմանավորվածություն ենք ունեցել, որ կհրապարակենք բովանդակությունը, բայց ոչ տեքստը, բայց քանի որ հետաքրքրությունը մեծանում է մեր հանրության շրջանում, կարծում եմ, որ մենք առաջիկայում, քանի որ դա երկկողմ փաստաթուղթ է, ամերիկյան գործընկերների հետ համաձայնություն ձեռք կբերենք նաև այդ փաստաթղթերը», - ասաց նա:

Չնայած ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հենց Վաշինգտոնում՝ Հայաստանի վարչապետի ներկայությամբ հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանի տված խոստման մասին, որ միջանցքի զարգացման հայ-ամերիկյան «բացառիկ գործընկերությունն» առնվազն 99 տարով կլինի, այսօր Փաշինյանն ասաց՝ ոչ մի ֆիքսված պայմանավորվածություն չունեն, այդ թվում՝ 99 տարվա վերաբերյալ:«90 տարով, 50 տարով, 10 տարով, մի ամսով... այն, ինչ որ տեղավորվում է 5 արտահայտությունների մեջ՝ ինքնիշխանություն, տարածքային ամբողջականություն, իրավազորություն, սահմանների անխախտելիություն և փոխադարձություն, այդ ամեն ինչը քննարկելի է, և մենք այսօր էլ ունենք այդպիսի պայմանագրեր 40 տարով, 30 տարով, և որևէ արտառոց բան այդպես չկա: Բայց, այս պահին մենք որևէ ֆիքսված պայմանավորվածություն չունենք, այդ թվում՝ 99 տարով», - ընդգծեց Փաշինյանը:

Նույնը արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը Հանրայինին տված հարցազրույցում, որը երեկ երեկոյան է հրապարակվել, հայտարարում էր, որ 99 տարվա մասին խոսակցությունն առայժմ իրականության հետ աղերս չունի. «Ո՞վ է ասել 99 տարի: Այդ հողը, որով անցնելու է ենթակառուցվածքը մեր ՀՀ տարածքում, որից օգտվելու են այդ թվում և ադրբեջանական գնացքներն, օրինակ, պատկանելու է Հայաստանի Հանրապետությանը: Երկրորդ՝ 99 տարվա մասին խոսակցությունը առայժմ որևէ աղերս չունի իրականության հետ: Ինչո՞ւ եմ ասում առայժմ, ուզում եմ նորից շեշտել՝ պայմանավորվածություն կա այն բաների մասին, որը գրված է և հրապարակված: Ժամկետ, որևէ այլ տեխնիկական մանրամասներ դեռ պիտի քննարկվեն: Հողի սեփականությունը չի կարող վիճարկվել»:

Մինչ չկան բազմաթիվ հարցերի պատասխաններ, այդ թվում՝ հայտնի չէ կոնկրետ ի՞նչ պայմաններով է Հայաստանի տարածքը տրվելու ենթակառուցվածքներ կառուցելու պատրաստ ընկերություններին, ընդդիմադիրները հարցեր են հնչեցնում:«Ո՞ւմ հավատանք: Կարո՞ղ ա՝ Փաշինյանն ու Միրզոյանը չեն էլ հասկանում, ինչ են բանակցել»,- Ֆեյսբուքում գրել է ընդդիմադիր ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը:Խորհրդարանական ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցությունից Արթուր Խաչատրյանն էլ, չնայած իշխանության հայտարարություններին, պնդում է՝ փոխադարձության սկզբունքը պահպանված չէ:

«Ադրբեջանցիները մտնելու են Հայաստան, դուրս են գալիս Նախիջևանում, բայց այն, որ հայկական գնացքներն իրավունք են ստանում մտնել Նախիջևան, գնան, հասնեն Սադարակ, Երասխով մտնեն ՀՀ, նման արտահայտություն այդ փաստաթղթում չկա: Որ կարող են դուրս գալ Սադարակ, հետո գնալ Թուրքիայով Իգդիր, Կարս, նման արտահայտություն չկա: Արարատ Միրզոյանն ասում է՝ «իմ տրամաբանությամբ՝ երբ խաղաղության պայմանագիրը կնքվի, Թուրքիան էլ իր սահմանները, ճանապարհները կբացի»: Չի ասում, որ Թուրքիան հաստատ կբացի»:

Վարչապետն այսօր Ադրբեջանի նախագահ երեկվա հայտարարություններից մտահոգված չէր: Իլհամ Ալիևն այդ թվում՝ ռազմական սպառնալիք էր տվել Հայաստանին, եթե երբևէ կասկածի տակ դրվի նրանց տարածքային ամբողջականությունը:

Փաշինյանը կարծում է՝ լրատվամիջոցներն են գույները խտացնում. «Ես հասկանում եմ, որ ցանկությունը մեծ է հայտարարություններն այլ կերպ ներկայացնել, բայց ասվել է, որ «մենք փոխադարձաբար ճանաչել ենք միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, եթե Հայաստանը այդ դիրքորոշումը վերանայի, մենք էլ կվերանայենք»: Այսինքն՝ ցանկացած 2 երկիր կարող են տենց հայտարարություններ անել»:

Հայաստանի վարչապետը փոխարենն անթաքույց դժգոհեց Բայդենի վարչակազմից, երբ անդրադառնում էր ԱՄՆ նախկին փոխպետքարտուղար Օ’Բրայենի հայտարարությանը, որ շահողն այս պայմանավորվածության մեջ միջանցք ստացած Ադրբեջանն էր, իսկ Հայաստանը հայտնվեց խոցելի վիճակում:

ԱՄՆ նախկին նախագահ Ջո Բայդենի իշխանությունից նախորդ ամիսներին հրապարակավ նույնիսկ ծաղրական տոնով դժգոհում էր Ադրբեջանի նախագահը:

«Նա հիմա խնդիր ունի բացատրելու, թե ինչու նախագահ Թրամփի վարչակազմը կարողացավ անել այն, ինչ իրենք չկարողացան, և այս դիրքորոշումից արդեն պարոն Օ’Բրայենի ասածը մի կողմից շատ տարօրինակ է, մյուս կողմից էլ բացարձակապես տարօրինակ չէ: Եթե պարոն Օ’Բրայենը խոսում է Հայաստանի խոցելիությունների մասին, պիտի արձանագրեմ, որ ցավոք, Հայաստանը ամենախոցելին եղել է հենց իր և իրենց պաշտոնավարման շրջանում: Ես ուզում եմ հիշեցնել 2023 թվականի իրադարձությունները, 2022թ. իրադարձությունները, 2021թ. իրադարձությունները և պիտի ասեմ, որ մենք երբեք բավարարված չենք եղել այն արձագանքից և աշխատանքից, որ Միացյալ Նահանգների այդ պահին գործող վարչակազմն իրականացրել է մեր տարածաշրջանում խաղաղության օրակարգին աջակցելու համար», -ասաց վարչապետ Փաշինյանը: